Sterrenkijkdagen
Op vrijdag 23 en zaterdag 24 februari organiseert de Vereniging Voor Sterrenkunde vzw (VVS) de sterrenkijkdagen. Dankzij de medewerking van volkssterrenwachten, sterrenkundige clubs en individuele amateur-astronomen, kan iedereen tijdens de sterrenkijkdagen de geheimen van de sterrenhemel ontdekken. Tientallen amateurastronomen verspreid over meer dan 30 kijkposten in Vlaanderen staan op vrijdag- en zaterdagavond klaar om de bezoekers door middel van hun telescopen te begeleiden op een reis naar de maan, de planeet Jupiter en de sterrenhemel. Zelfs al mocht het weer tegenzitten, dan nog blijft een bezoek aan een van de waarnemingsposten interessant: op de meeste plaatsen is een ruim aanbod aan vervangingsprogramma’s voorzien. De sterrenkijkdagen (die voor het eerst werden georganiseerd in 1980) geven aan dat de sterrenkunde geen bezigheid is van wereldvreemde geleerden, maar een wetenschap die voor iedereen boeiend kan zijn.
Wat is er te zien?
De Maan: De Maan is een mooie verschijning aan de nachthemel. Doorheen een kleine telescoop biedt de Maan een adembenemend uitzicht: men kan zonder problemen de zeeën vol gestolde lava zien, de vele kraters ontstaan door inslagen van grote en kleine brokstukken op het maanoppervlak en de hooggebergten, die boven de zeeën en kraters uitkomen.
Orion en de Stier: Niet alleen zijn de nachten lang en donker, er is ook een selectie prachtige sterrenbeelden en objecten te zien aan de winterhemel. Het meest opvallende sterrenbeeld aan de winterhemel is zonder twijfel Orion, “de jager”. Dat sterrenbeeld vind je in de winter en de vroege lente in het zuiden. In het midden van het sterrenbeeld vinden we drie sterren op een rij, de zogenaamde “gordel” van Orion. Daaronder zien we een zwak nevelvlekje: de Orionnevel. Let ook op het opvallende kleurverschil tussen Betelgeuze (rood) en Rigel (blauw). Let ook op het sterrenbeeld Stier, rechtsboven Orion. De heldere, rode ster is Aldebaran. Nog meer naar het westen (rechts) zien we de Plejaden, een prachtige sterrenhoop. Gebruik een verrekijker om de vele sterren in deze sterrenhoop beter te kunnen zien.
Tweelingen, Kreeft, Leeuw: Ten noordoosten van Orion (linksboven) vinden we het sterrenbeeld Tweelingen. In dit sterrenbeeld vallen vooral de twee hoofdsterren op, Castor en Pollux. Nog meer naar links zien we eerst een opvallend sterrenbeeld: de Kreeft. Als je in een stadsgebied woont of in een zone met veel lichtvervuiling, is de kans klein dat je de sterren van dit sterrenbeeld kan zien. Naast de Kreeft vinden we dan weer een erg mooi en opvallend sterrenbeeld: de Leeuw. In de contouren van dit sterrenbeeld kan men gemakkelijk een liggende leeuw herkennen. De helderste ster van dit sterrenbeeld is Regulus.
Naar het noorden: Ook aan de noordelijke hemel zijn enkele mooie sterrenbeelden te zien. Begin hier met de Grote Beer, een sterrenbeeld in de vorm van een steelpan dat in het noordoosten te zien is. Verleng de twee bovenste sterren vijf keer naar links. Dan kom je uit bij een klein sterretje. Dat is de Poolster, die pal in het noorden staat en waar alle sterren in een dag schijnbaar één keer ronddraaien. Nog verder naar links – naar het westen – kun je Cassiopeia vinden, een sterrenbeeld in de vorm van de letter W. Nog wat verder staat Andromeda. Probeer het Andromedastelsel te vinden. Dat kan met een verrekijker en, voor wie goede ogen heeft, met het blote oog. Het is een groot spiraalsterrenstelsel, net als het sterrenstelsel waar wij in leven. Het licht van het stelsel doet er meer dan twee miljoen jaar over om tot bij ons te komen … Veel succes met het sterrenkijken!
Informatiekrantje en sterrenkaart
Iedere bezoeker van de sterrenkijkdagen ontvangt een informatiebrochure met algemene sterrenkundige informatie. Dit jaar staan de Belgische projecten centraal. Dit zijn o.a. TRAPPIST-1 en Het Solar-Terrestial Centre of Excellence in Ukkel. Daarnaast wordt in de informatiebrochure ook uitgelegd hoe je zelf aan de slag kan gaan om de sterrenhemel te verkennen. Naast de informatiekrant krijgt iedereen ook een sterrenkaart om eenvoudig de belangrijkste sterrenbeelden terug te vinden, dit uiteraard met de hulp van de ervaren amateur-astronomen op de waarnemingsplaatsen.
Meer info: sterrenkijkdagen.be
Erik Clyncke Eigen Berichtgeving.