Alle gedetineerden slachtoffer
De overbevolking vormt op zich al een probleem voor een menswaardige behandeling van de gedetineerden. Maar vooral ook leidt ze tot andere problemen. Want er is een direct verband tussen de overbevolking en de toename van agressie en geweld binnen de gevangenismuren. Dat geweld leidt op zijn beurt tot een meer militante opstelling van het bewakingspersoneel, dat zich immers fysisch bedreigd voelt, en dus tot spontane acties van het personeel waarbij het leven in de gevangenis tijdelijk grotendeels stilgelegd wordt. Het scenario is daarbij steeds hetzelfde: alle gedetineerden zijn er het slachtoffer van, ook en vooral dus zij die niet verantwoordelijk waren voor de agressie.
Beperking bezoek
De overbevolking heeft nog andere negatieve gevolgen waar de Commissie op wijst. Doordat de bezoekerszalen eivol zaten, moest bijvoorbeeld het aantal bezoekers per gedetineerde beperkt worden tot twee (plus kinderen) en diende ook nagedacht over een beperking van het aantal tafels. Niet-rokers worden geregeld verplicht om in één cel samen te leven met rokers. En de opmaak van de individuele verslagen die de Strafuitvoeringsrechtbank nodig heeft voor haar uitspraken over de verdere strafuitvoering van individuele gedetineerden loopt vertraging op. De gedetineerden missen hierdoor kansen. Steeds meer gedetineerden blijken op hun eigen vraag in de isolatie- of strafcel te verblijven. Dit kan vreemd lijken, maar ìs dat wellicht niet, want een gevolg van de immer toenemende overbevolking. De strafcel als vluchtplek…
Voeding
Het Jaarverslag heeft het ook uitgebreid over de problemen met de voeding. Doordat de gevangeniskeuken gedurende het hele jaar gesloten was voor volledige vernieuwing, kregen de gedetineerden het hele jaar lang alleen diepvriesmaaltijden van 500 gram te eten, met weinig afwisseling en vooral onvoldoende verse groenten en fruit. Toen de Commissie bij het Hoofdbestuur in Brussel en de federale minister van Justitie de alarmklok luidde omdat de gedetineerden slechts drie stukken fruit per twee weken krijgen, kreeg zij van geen van beide instanties zelfs maar een ontvangstmelding. De Brugse gevangenis heeft haar eigen Medische boeg met ziekenkamers, maar er is geen diëtist in huis. Gedetineerden die het kunnen betalen, kunnen voor (onder meer) aanvullende voeding periodiek terecht bij de kantine. Maar er is te weinig werk in de gevangenis, en dus hebben heel wat gedetineerden weinig of geen middelen. En de prijzen in de kantine liggen hoog omdat het aanbod van huismerken uiterst beperkt is en het Sociaal Fonds gefinancierd moet worden met een percentage op de kantineverkoop.
Medische zorg
Het Commissieverslag heeft het ook uitgebreid over de medische zorg in de gevangenis en de vele problemen in dat verband. Bijzondere zorgen maakt de Commissie zich over het gebrek aan aangepaste opvang van gedetineerden met een chronische ziekte - denk aan Parkinson - of bejaarde gedetineerden met dementie. Ze moest bijvoorbeeld vaststellen dat op een bepaald moment 5 hoogbejaarden met dementie verbleven in de Medische boeg. Die Medische boeg is daar totaal niet geschikt voor, noch inzake infrastructuur, noch inzake personeel. Het aantal geïnterneerden in de afdeling Vrouwen nam weer toe, eind 2022 waren het er 30. Maar tegenover die toename stond geen toename van het zorgpersoneel. Bovendien moet de Brugse gevangenis steeds meer problematische geïnterneerden opnemen. Buiten de penitentiaire inrichtingen zijn er te weinig plaatsen om geïnterneerden op te vangen, en zodra die te problematisch worden, worden ze naar de gevangenis (terug)gestuurd. Er is niet alleen een probleem met de geïnterneerden. Sinds het uitbreken van corona was er ook een problematische stijging van het aantal (niet-geïnterneerde) mannen met een psychiatrische problematiek (en mannen voor wie de interneringsprocedure nog liep). Van overal te lande werden zij naar Brugge geleid omdat het de enige gevangenis in Vlaanderen met een Medische boeg is.
Jaarverslag 2022 raadplegen
Op deze en nog veel meer pijnpunten gaat het Jaarverslag 2022 in. Ook op het hoge aantal stakingsdagen bijvoorbeeld: er werd 18 keer gedurende 24 uur gestaakt, telkens van 22 uur tot de volgende dag 22 uur. Dat is geen toeval, want de wet op de minimale dienstverlening treedt pas in werking wanneer een staking langer dan 24 uur duurt. En dus kon de directie geen enkele keer overgaan tot het opvorderen van personeel. Het Jaarverslag van de Commissie van Toezicht Brugge kan geraadpleegd en gedownload wordt op https://ctrg.belgium.be, dat is de website van de Centrale Toezichtsraad voor het Gevangeniswezen. Op de startpagina klik je 'Publicaties' aan. Je vindt er de jaarverslagen van alle Belgische Commissies van Toezicht, waaronder die van Brugge. Het verslag voor Brugge kan je ook integraal hieronder lezen.
Meer info: ctrg.belgium.be
Erik Clyncke Eigen Berichtgeving.