Gevolgen voor Brugge
Als iemand ons een jaar geleden zou hebben verteld wat we nu meemaken, dan hadden we dit vrijwel zeker niet geloofd: straten in Brugge zijn zo goed als leeg, bijna alle winkels en bedrijven zijn gesloten, er wordt geen les meer gegeven in de scholen, heel wat mensen zijn technisch werkloos, anderen proberen thuiswerk en de zorg voor kinderen te combinerenen. Het is duidelijk dat we midden in een zware crisis zitten. Inwoners, bedrijven, zelfstandigen, organisaties, dienstverleners … iedereen probeert op zijn manier om te gaan met deze onwezenlijke situatie. Ook Brugge werd helaas niet gespaard van corona-gerelateerde sterfgevallen. We betreuren het overlijden van 77 van onze inwoners.
Welzijn
Martine Matthijs, schepen van Welzijn: "Momenteel ligt de focus op de bestrijding van het coronavirus. Als lokaal bestuur proberen we waar mogelijk de belangrijkste en dringende noden het hoofd te bieden. Zo faciliteerden we een triagepunt in Daverlo, organiseerden we noodopvang voor kinderen, motiveerden we de bevolking om zelf mondmaskers te maken. Het ziet ernaar uit dat mondmaskers een belangrijke rol zullen spelen bij een versoepeling van de federale maatregelen. Daarom zal het stadsbestuur mondmaskers aankopen voor alle Bruggelingenen verspreiden over alle huishoudens. Over de aankoop van de mondmaskers zelf zijn we momenteel in onderhandeling met potentiële leveranciers, de Provincie en de Vlaamse overheid. Van zodra meer details gekend zijn over de timing en verspreiding, zullen we hierover communiceren".
Economisch
Schepen van economie Pabl Annys: "We boden we de horecasector ademruimte door taksen uit te stellen en zetten we een ruime communicatiecampagne op poten om alle geledingen van de bevolking te kunnen bereiken. Ook de dienstverlening viel niet stil. Het Huis van de Bruggeling draaide bijvoorbeeld niet op een lager toerental, want dagelijks lopen er tussen de 1.000 en 1.500 oproepen binnen van bezorgde Bruggelingen. Dit is de situatie nu, maar we blijven dus niet bij de pakken zitten. We kijken naar de toekomst en werken nu al aan een ‘post-corona’-plan waarbij we de nodige impulsen en ondersteuning bieden om de stad en haar inwoners, klanten en partners opnieuw te lanceren. Als Stad kunnen we uiteraard niet alle gevolgen van het coronavirus alleen opvangen. Hiervoor zijn ook bovenlokale en zelfs Europese maatregelen nodig. Bovendien werd de Stad zelf ook zwaar getroffen. Uit een eerste ruwe raming blijkt dat de financiële impact voor de Stad ongeveer 12,6 miljoen euro bedraagt. Dit laat zich het meest voelen bij toerisme, musea en het parkeerbeleid. Het is echter nog te vroeg om een volledig beeld te schetsen van de totale financiële impact voor de Stad en zijn aanverwante entiteiten (OCMW, Mintus, Politie, AZ Sint-Jan…)".
Relance
Daarom is het belangrijk om een goede strategie te ontwikkelen om de gevolgen van de coronacrisis aan te pakken en een ‘relance’ van de stad (met al zijn partners) te ondersteunen. Het relanceplan wordt een evenwichtsoefening tussen enerzijds de enorme behoeften van noodlijdende sectoren en inwoners en anderzijds de financiële draagkracht van de stad. De beleidsingrepen van de Stad zijn in eerste instantie een aanvulling op de federale en Vlaamse initiatieven. Voor de opmaak van de relancestrategie vertrekken we vanuit drie prioritaire doelstellingen van het beleidsprogramma:
- Brugge als ondernemende en innovatieve stad
- Brugge als warme en sociale stad
- Brugge als plek voor inwoner, klant en toerist.
Brugge als ondernemende en innovatieve Stad
In Brugge zijn er 3.170 handelspanden en ongeveer 11.500 ondernemingen. Ongeveer 4.700 mensen zijn tewerkgesteld in de horeca (zowel zelfstandigen als loontrekkende) en 5.200 in detailhandel. Brugge heeft er alle belang bij dat de stad snel heropleeft na de coronamaatregelen. Een taskforce ontwikkelde de voorbije weken maatregelen voor de hardst getroffen sectoren. Daarbij wil de stad adem geven en bijsturing van betalingstermijnen. Het stadsbestuur houdt zoveel mogelijk rekening met de liquiditeit van de Bruggelingen en de Brugse bedrijven:
- De inkohiering van de stadsbelastingen moet gebeuren vóór 30 juni, deze aanslagbiljetten zullen pas verstuurd worden vanaf 1 september 2020 en de betalingstermijn van deze aanslagbiljetten wordt verlengd van twee naar vier maanden;
- Dwanguitvoering door gerechtsdeurwaarders wordt pas heropgestart in januari 2021;
- Afbetalingsplannen worden soepeler toegestaan (op voorwaarde dat de betalingsmoeilijkheden ontstaan zijn door de coronacrisis) en kunnen desnoods heronderhandeld worden;
- Niet-fiscale facturatie blijft verstuurd worden, maar hier merkt het stadsbestuur een grote afname.
- Daarnaast heeft de Stad ook het voornemen om alle facturen binnen de veertien dagen na ontvangst te betalen en niet langer op de gestelde vervaldatum. Als overheid hebben we een voorbeeldrol. Zo zorgen we er mee voor dat bedrijven niet in liquiditeitsproblemen komen.
Fiscale steunmaatregelen
- Vrijstelling taks op economische ruimte 2020
- Bedrijven met een oppervlakte tot 2.000 m2 kregen vrijstelling in het reglement van november 2019 (totale kostprijs is 1.500.000 euro). Daarbovenop zal de Stad zal in 2020 geen belasting heffen op het economisch gebruik van bedrijfsruimten. Dit moet extra zuurstof geven aan 5.000 bedrijven en onze haven.
- Taks economische ruimte voor 2019 pas betalen op 1 januari 2021
- De aanslagbiljetten met betrekking op 2019 zullen pas op 1 januari 2021 verstuurd worden. Het belastingreglement op het economisch gebruik van bedrijfsruimten zal pas in werking treden op 1 januari 2021.
- Vrijstelling van de belasting op verspreiding van reclamedrukwerk voor de eerste zes verdelingen in plaats van enkel de eerste verdeling (10.000 euro).
- Uitstel van verzending tot januari 2021 van de aanslagbiljetten voor de terrastaks met betrekking tot 2019 die nog verstuurd moeten worden (300.000 euro).
- Halvering van de terrastaks voor 2020 in zowel deelgemeenten als binnenstad
- Halvering van de belasting op excursies (paardentram, Segways begroot op 5.000 euro).
- Halvering van de belasting op verkoopkramen (10.000 euro).
- Vrijstelling van de belasting op vertoningen en vermakelijkheden voor de eerste 24.000 tickets van private musea (100.000 euro).
- Opschorting van de bouwtaks tijdens de coronacrisis.
Cultuur, vrije tijd en het verenigingsleven
Schepen van cultuur Nico Blontrock: De komende weken willen we ook nagaan hoe we de culturele sector, de vrijetijdssector en het verenigingsleven kunnen ondersteunen en flankerende maatregelen nemen om deze sectoren een boost te geven na de coronacrisis. Alle subsidies voor boekjaar 2020 zullen worden uitgekeerd zoals gepland. Dit betekent dat subsidies die de werking of evenementen ondersteunen niet worden geschrapt. Heel wat organisatoren maakten al kosten en komen anders in de problemen. Op basis van een activiteitenverslag 2020 en eventuele annuleringen van evenementen kan het stadsbestuur wel beslissen om bepaalde subsidies voor 2021 te schrappen.
Evenementen - Bootjes - Verhuur
Indien een evenement of voorstelling georganiseerd door de Stad verschoven wordt, krijgt de bezoeker de kans om het ticket te gebruiken op de nieuwe datum. Indien een evenement of voorstelling definitief geannuleerd wordt, betalen we het ticket terug binnen de 14 dagen. De Stad kiest ervoor om wie verplicht gesloten is en commercieel huurt aan de Stad geen huur te laten betalen voor april en mei. Voor juni voorzien we een vermindering van 50% van de huurprijs. Vanaf juli voorzien we een verlaging van 10% tot eind december 2020. Concessies en erfpachten worden niet vrijgesteld. Voor de bootjes is er geen verlaging van de procentuele bijdrage op de verkochte tickets Als er geen klanten zijn, is er ook geen bijdrage verschuldigd. Voor de forfaitaire retributie op de koetsen, huurauto’s en bootjes voorzien we 50% vrijstelling voor 2020. Tarieven voor bovengronds parkeren wijzigen niet. We onderhandelen met Interparking over een uitbreiding van gratis ondergronds parkeren in de parking Station en ‘t Zand.
Positieve impulsen
Voor Wintergloed wordt een budget van 1,35 miljoen euro uitgetrokken, bedoeld voor een uitgebreider lichtparcours, een langere duurtijd en een maximale inschakeling van winkels en handelszaken op het parcours. We onderzoeken ook of grotere terrassen mogelijk zijn, met het oog op social distancing. Met concrete campagnes moedigen we winkeliers aan om ook op zondag de deuren te openen.
Brugge als warme en sociale stad
Martine Matthijs: "Dat de coronacrisis een impact heeft en zal hebben op de psychosociale en financiële draagkracht van mensen, hoeft geen betoog. Bovendien blijven heel wat problemen en hulpvragen onder de radar. Welzijns- en zorgdiensten, hulpverleners, buurtwerkers, vrijwilligers … doen wat ze kunnen. Ze zetten zich dagelijks in met de middelen en mogelijkheden die ze hebben. Een aantal Bruggelingen nam initiatief om het platform Brugge solidair op te richten, vrijwilligers staken de handen uit mouwen om burenhulp te organiseren, bedrijven boden ondersteuning aan zorgverleners: Brugge is echt een warme en sociale stad. Een oprechte dank daarvoor aan alle Bruggelingen".
Senioren In Brugge
Pablo Annys voorzitter OCMW Brugge: "Tegelijkertijd zetten we vanuit onze diensten alle zeilen bij. Samen met de partners uit de eerstelijnszone bewaken we een kwaliteitsvolle en warme zorg voor onze inwoners. De bewoners van de woonzorgcentra werden hard getroffen, maar ook senioren die thuis wonen, hebben het vaak moeilijk in deze periode. Daarom belden we bijvoorbeeld senioren op en brachten we mensen via het systeem van babbelbuddy’s met elkaar in contact. We bleven ook in deze moeilijke omstandigheden opvang voor dak- en thuislozen organiseren en maaltijden voor kansarme inwoners bedelen.
Sociaal zwakkeren in Brugge
Pablo Annys: Bovendien maken we nu bij de zorg- of begeleidingsdiensten kennis met een hele nieuwe groep inwoners. Bijna een op drie werknemers is nu immers economisch werkloos en ziet zijn inkomen dalen met dertig procent. Anderen kunnen dan weer hun zelfstandige activiteit niet uitoefenen. Op de interim markt daalt het aanbod zienderogen. Deze nieuwe groep inwoners komt nu aankloppen bij het OCMW. Zo noteerden we in de laatste vier weken een verdubbeling van het aantal contacten. Thema’s die hierbij vooral aan bod kwamen, waren voedselhulp in de sociale kruidenier de Kaba, een gratis tweedehandscomputer, infovragen voor extramurale dienstverlening, vragen over leefloon en preventieve hulp bij uitputting rechten. Een andere vaststelling is dat te veel mensen een bezoek aan dokter, tandarts of psycholoog onnodig uitstellen. Dit zorgt voor een slechtere gezondheidssituatie met hogere kosten in de toekomst.
Buurtwerk
Om inwoners die het moeilijk hebben ook de nodige ondersteuning te bieden, willen we de komende maanden inzetten op drie sporen:
- Vanuit onze dienstencentra en buurtcentra zoveel mogelijk aanwezig zijn in buurten en wijken om signalen van mensen in moeilijkheden zo snel mogelijk te detecteren en de nodige hulp te bieden. Hiervoor willen we ook nauw samenwerken met andere welzijnsorganisaties;
- Meer inzetten op psychosociale begeleiding in samenwerking met de geestelijke gezondheidszorg. Isolement, stress, relationele problemen, een beperkte leefomgeving … zijn factoren die er kunnen voor zorgen dat psychische kwetsbaarheid leidt tot een echt probleem. Daarnaast willen we ook inzetten op woonbegeleiding en studie-ondersteuning van kwetsbare gezinnen;
- Financiële ademruimte geven aan mensen in moeilijkheden. Ongeveer een op acht Bruggelingen flirt met de armoedegrens. Deze groep heeft onze hulp broodnodig.
- De komende weken plannen we bijkomende acties om inwoners terug te laten genieten van ontspanning, cultuur en winkelen in onze stad. Hierbij hebben we bijzondere aandacht voor kwetsbare inwoners. Zo verhoogden we al het budget voor de jeugdactiebonnen met ongeveer 12.000 euro.
Brugge als plek voor inwoners, klanten en toeristen
Jaarlijks ontvangt Brugge meer dan acht miljoen bezoekers. Maart en april vertegenwoordigen 15,5% van de bezoekers op jaarbasis; mei en juni nog eens 17% (voor de vier maanden samen: 2,3 miljoen bezoekers). De jaaromzet van het toerisme in de binnenstad bedraagt 701 miljoen euro. De toeristische omzet voor de periode maart tot en met juni bedraagt normaal 230 miljoen euro.
Om het virus te bestrijden, worden wereldwijd maatregelen genomen waaronder het opleggen van reisbeperkingen voor eigen inwoners of het sluiten van grenzen voor reizigersverkeer. Hierdoor is het (internationaal) toerisme zo goed als volledig stilgevallen, ook in Brugge. Naar schatting was de bezettingsgraad in de hotels op 18 maart al tot 4,4% teruggevallen. Het omzetverlies uit dag- en verblijfstoerismevoor de periode maart-juni 2020 wordt nu al op minstens 159 miljoen euro geraamd.
Ter vergelijking: na de aanslagen in 2016 kregen we in dat jaar 1,1 miljoen bezoekers minder. Dit was een daling van 16,5% ten opzichte van het recordjaar 2015. Na drie maanden zagen we toen al een geleidelijk herstel. We kunnen stellen dat de impact van de coronacrisis op de stad al na twee maanden vergelijkbaar is met de cijfers van na de aanslagen in 2016 over een volledig jaar.
Promotieplan
Schepen Van toerisme Philippe Pierins: Het is duidelijk dat de impact van deze crisis voor het toerisme ongezien is. Naast de directe steunmaatregelen voor de toeristische sector zullen grote inspanningen nodig zijn om het stedelijk bezoek te reactiveren. Ondernemers kijken naar het stadsbestuur voor promotie: ze verwachten als het ware een soort stedelijk Marshall-promotieplan. De Stad maakt hier een miljoen euro voor vrij in 2020, waarvan 500.000 euro door het herbestemmen van middelen. Ook de komende twee jaar wordt telkens een bijkomend budget van 500.000 euro voorzien. Deze middelen zullen worden ingezet voor communicatie- en marketingacties om Brugge terug op de kaart te zetten: een unieke beleving voor verblijfstoeristen, maar ook voor dagjestoeristen met een mix van winkelen, gastronomie en cultuur. Bij een versoepeling van de coronamaatregelen zullen naar alle waarschijnlijkheid eerst verplaatsingen in eigen land terug toegestaan zijn. Het binnenlands toerisme, dat in Brugge goed is voor ongeveer 3,7 miljoen bezoekers op jaarbasis, zal dus als eerste heropleven".
Dagrecreanten
Een andere groep zijn de bezoekers uit de zeventien omliggende gemeenten (300.000 inwoners). Deze dagrecreanten zijn geen toeristen, maar bezoekers die omwille van de centrumfunctie van de stad in Brugge komen winkelen, van cultuur genieten ... Ze vertegenwoordigen samen ongeveer 1,2 miljoen bezoeken aan de binnenstad op jaarbasis. Om deze ‘shopper’ terug naar de stad te brengen, ontwikkelen we verschillende acties om Brugge als shoppingstad te promoten. Voor de verblijfssector is vooral het inkomend toerisme uit het buitenland van belang, zeker uit de dichtbij-markten in een straal van 350 kilometer rondom de stad. De verwachting is dat de overheidsrestricties voor deze gebieden nog niet meteen worden opgeheven.
Toeristische relance
Voor het inkomend toerisme uit de verder afgelegen markten, in het bijzonder de niet-Europese markten, is de verwachting dat de reisbeperkingen langer zullen worden gehandhaafd en dat de mogelijkheid tot herstel mede afhankelijk is van de mate waarin de luchtvaartsector de coronacrisis doorkomt. De toeristische relance zal dan ook in fasen verlopen. In een eerste fase richten we onze acties vooral op inwoners, dagrecreanten en dag- en verblijfstoeristen uit eigen land. In een tweede fase breiden we het actieprogramma uit naar gebieden in een straal van 350 kilometer rondom Brugge. Pas in een derde fase richten we ons op toeristen die met het vliegtuig naar ons land komen.
De haven van Zeebrugge
De haven van Zeebrugge heeft, net zoals de andere havens, voortdurend doorgewerkt tijdens deze crisis. Uiteraard wordt hierbij rekening gehouden met de nodige veiligheidsmaatregelen. MBZ apprecieert de inspanningen van alle spelers in de logistieke keten sterk en stak, via sociale media, alle medewerkers in de sector verschillende keren een hart onder de riem. Op 1 april werd havenoverschrijdend hulde gebracht aan alle zorgverleners en werknemers in de logistieke ketens. Op nautisch vlak is er, sinds het begin van de maatregelen, een operationaliteit van 100 procent. Alle spelers (zoals sleepdiensten, loodsen, bootsmannen …) in de nautische keten zijn volledig operationeel, uiteraard steeds met respect voor de strenge veiligheids- en hygiënische maatregelen. Er zijn geen vertragingen die te wijten zijn aan het coronavirus. Bijna alle bedrijven in de haven zijn operationeel. Naar mate de weken vorderen, daalt de activiteitsgraad, een logisch gevolg van de wereldwijde inkrimping van de economie.
Havenimpact
De grootste impact is te zien bij de terminals en bedrijven die nieuwe wagens behandelen, een gevolg van het (relatief snel) stilvallen van de autosector. De andere (roro-)trafieken en daarmee gerelateerde activiteiten ondervinden sinds begin april meer en meer impact, vooral op het vlak van transport, toelevering … Gelet op de dalende vraag naar goederen, ondervinden verschillende bedrijven plaatsgebrek voor het stockeren van goederen. Er was dus nood aan extra opslagcapaciteit. Het havenbestuur werkte een oplossing uit en voorziet een aantal terreinen om aan de vraag te voldoen. Het gaat om twee categorieën van goederen, die een verschillende benadering vergen: roll-on-roll-offcargo enerzijds, trailers anderzijds:
- Voor roll-on-roll-offcargo werd ongeveer dertig hectare aangeduid, voor het tijdelijk stallen van nieuwe wagens.
- Voor het tijdelijk stockeren van trailers zijn er in havengebied vier zones beschikbaar, waar bedrijven op aanvraag trailers kunnen stallen.
- Ook het opleggen van schepen, die op deze manier dienst doen als floating storage, wordt toegelaten zolang dit de reguliere havenactiviteiten niet hindert.
- De haven ontving op 11 maart het – voorlopig – laatste cruiseschip. De verwachting is dat alle aanlopen de komende maanden geannuleerd zullen worden.
- Er wordt tenslotte de nodige aandacht besteed aan de parkeerfaciliteiten voor vrachtwagenchauffeurs.
Conclusie
Het stadsbestuur reserveerde voor alle tot nu toe goedgekeurde acties een budget van ongeveer 6 miljoen euro. Bovendien investeerden we in de nodige tools om de effectiviteit onze aanpak continu te meten. Zo kochten we het pakket Graydon Monitoring aan, een tool om de schokbestendigheid van onze ondernemingen en de impact van de steunmaatregelen op te volgen. De algemeen directeur en de strategische cel van de Stad kregen de opdracht om in overleg met alle diensten en partners al deze acties in een globaal relanceplan verder uit te werken. Dit plan wordt een meerjarenplan, dat rekening houdt met een geleidelijke afbouw van de coronamaatregelen. Ze willen alle Bruggelingen geruststellen. Onze Stad is financieel gezond en dat komt nu meer dan ooit van pas. Samen komen we hier doorheen.
Meer info: brugge.be
Erik Clyncke Eigen Berichtgeving.