Week van de slaap
Met dit optreden vragen de Boomhut-kinderen aandacht voor gezonde slaap. Slaap houdt ons bezig. Toch is het een van de eerste zaken waarop wordt beknibbeld bij tijdsdruk. Onze slaapduur is flink afgenomen, met ongeveer twee uur tegenover 60 jaar geleden. Het is ook de start van de ‘Week van de slaap’ van 9 tot 13 maart en de campagne ‘Slaap wel’. Initiatieven van De Maakbare Mens om het belang van slaap in de kijker te zetten. Op vrijdag 13 maart is de internationale dag van de slaap. De vzw De Maakbare Mens heeft als doel de gezondheid en het welzijn van mensen te verbeteren door hen te informeren en te sensibiliseren.
Wat is slaap
Slaap is iets raars. We sluiten onze ogen en we zijn weg, naar een andere wereld die we ondergaan zonder er controle over te hebben en die we niet bewust beleven. Slaap wordt hierdoor vaak geassocieerd met de dood, bijvoorbeeld in mythen en sprookjes. We beschouwen het als iets passief en vaak zelfs als een verspilling van kostbare tijd. Bij tijdsdruk is slaap dan ook het eerste waarop beknibbeld wordt. Onder jongeren, zakenlui en politici bestaat er zelfs een soort machocultuur rond weinig slapen. Bovenal is slaap iets waar we betrekkelijk weinig van af weten. Goed ingeburgerde tips van grootmoeder zoals ‘Een mens heeft minstens acht uur slaap nodig’, ‘Slapen doe je best in blokken van drie uur’ en ‘Alles voor 12 uur telt dubbel’, houden weinig steek. Zelfs wetenschappers weten, in vergelijking met de kennis over andere menselijke functies en eigenschappen, relatief weinig over dit alledaagse maar mysterieuze fenomeen. Toch is het geen toeval dat we ongeveer een derde van ons leven aan slaap spenderen: slaap is een actief proces dat een essentieel onderdeel van ons leven vormt.
Hoe ziet slaap er uit?
Algemeen wordt aangenomen dat slaap dient om ons te laten uitrusten en herstellen, en dat klopt ook wel. Iedereen heeft al aan den lijve ondervonden dat je alertheid en concentratievermogen sterk inboeten na een te korte nacht. Al weet men niet precies wat er allemaal tijdens onze slaap gebeurt, het tot rust laten komen van onze 'geest' lijkt alvast haar belangrijkste taak te zijn. Slapen doen we in verschillende cycli die opgebouwd zijn uit vier fases met elk hun specifieke eigenschappen. Eén cyclus duurt gemiddeld zo’n 90 à 120 minuten. Na elke cyclus volgt er een micro-ontwaken; een korte check-up om te kijken of alles nog in orde is. Krijgen we hier bepaalde prikkels (bijvoorbeeld licht, lawaai, een slapend been of een volle blaas) dan worden we ook effectief eventjes wakker om dit op te lossen. Is dit niet het geval, dan beginnen we meteen aan de volgende cyclus. Af en toe ’s nachts wakker worden is dus niet abnormaal. De belangrijkste fases van een slaapcyclus zijn de diepe slaap en de REM-slaap. Tijdens de diepe slaap krijgen we een grotere bloedtoevoer naar onze spieren, waardoor ons lichaam herstelt van de inspanningen van overdag. Ook 70% van onze dagelijkse hoeveelheid groeihormoon wordt uitgescheiden tijdens de diepe slaap. Dit zorgt er voor dat onze weefsels hersteld worden en dat we recupereren. Omdat in deze fase het lichaam het meest groeit en ontwikkelt, hebben baby’s en kinderen ook meer slaap nodig dan volwassen. De REM-slaap (kort voor Rapid Eye Movement) is het stadium van het mentale herstel. Onze hersenen zijn erg actief in deze fase, onze hartslag en ademhaling worden sneller en onregelmatiger en onze ogen draaien alle kanten op. In deze fase dromen we ook het meest. De REM-slaap zorgt voor het verwerken van de informatie die we overdag hebben vergaard, door deze te ordenen en op te slaan. De gegevens van ons kortetermijngeheugen worden hier overgezet naar ons langetermijngeheugen. Zo gaan we sommige kennis en vooral vaardigheden die we hebben aangeleerd, pas beter kunnen toepassen de dag erna.
Meer info: http://www.slaap-wel.be/
Erik Clyncke op Locatie.