Ruilcomité
Door de aanleg van de autosnelweg A11 worden een aantal landbouwbedrijven in Knokke-Heist en Damme getroffen door een verlies aan bedrijfsoppervlakte en doordat hun gronden versnipperd komen te liggen. Via het gebruiksruilproject hebben het ruilcomité (dat juridisch over de nieuwe gebruikssituatie beslist) en de Vlaamse Landmaatschappij een oplossing gezocht voor de getroffen landbouwers. Belangrijke criteria daarbij waren:
- De gebruikers beschikken na de ruiloperatie zoveel mogelijk over gronden van dezelfde oppervlakte en geschikt voor dezelfde teelten als voor de ruil
- Na de ruil liggen de gronden van de landbouwers bij voorkeur aan één kant van de A11
- Na de ruil zijn de boerderij en de gronden van de landbouwers zoveel mogelijk gegroepeerd
Gebruikers ruil
Het projectgebied van de gebruiksruil ligt langs weerszijden van de A11, tussen het Leopoldkanaal en Westkapelle-Hoeke. Na een grondige studie van de gebruikssituatie in het gebied en na veel gesprekken met de betrokkenen, had in november 2013 een openbaar onderzoek plaats over het ruilplan dat het Ruilcomité en de VLM hadden opgesteld. Dat gaf voor elke landbouwer aan welke percelen hij in de toekomst kon gaan gebruiken, ongeacht of hij/zij eigenaar is van die percelen. Op basis van de bezwaren en opmerkingen werd het plan bijgestuurd. Met de ondertekening (het verlijden) van de akte van gebruiksruil door de commissaris van het comité tot aankoop (een notaris van de overheid) wordt dit plan nu juridisch vastgelegd. Een gebruiksruilproject brengt een eerder ongewone situatie met zich mee tussen de gebruiker (pachter) en de eigenaar van gronden. Pachters in de gebruiksruil blijven immers aan hun oorspronkelijke eigenaar betalen en de pachter en de eigenaar behouden dezelfde wederzijdse rechten en plichten als voorheen.
Gebruiksruil wordt gevolgd door ruilverkaveling
Het gebruiksruilproject is de eerste fase van een ruilverkaveling bij de uitvoering van grote infrastructuurwerken. In de tweede fase wordt in 2015 een ruilverkavelingsproject A11 opgestart. Tijdens dat project wordt de eigendomssituatie juridisch aangepast aan de nieuwe gebruikssituatie; het uitgangsprincipe daarbij is dat “de eigendom zo veel mogelijk de pacht volgt”. Dat betekent dat de eigenaar na de ruilverkaveling veelal eigenaar is geworden van het perceel dat zijn oorspronkelijke pachter in de gebruiksruil kreeg toegewezen. De gebruiksruil laat dus toe dat de betrokken landbouwers hun activiteiten voortzetten op gronden waar ze officieel nog geen pachter van zijn, terwijl ze door de akte van gebruiksruil toch juridisch ingedekt zijn. Het wettelijk regelen van de nieuwe eigendomssituatie neemt meer tijd in beslag, vandaar dat voor de voorlopige oplossing van de gebruiksruil wordt gekozen.
Inrichtingswerken gepland
Met de gebruiksruil gaan een aantal noodzakelijke inrichtingswerken gepaard. Aannemer Aclagro uit Wondelgem zal in het voorjaar van 2015 werken uitvoeren: de aanleg van nieuwe perceelstoegangen, het opbreken van toegangen die overbodig geworden zijn en het verplaatsen van afwateringsgrachten. Het eindresultaat is dat de landbouwpercelen beter bereikbaar en gemakkelijker in gebruik zijn. Wegen die geen functie meer hebben, worden opgebroken en enkele nieuwe, noodzakelijke wegen worden aangelegd. Ook worden op diverse percelen nivelleringswerken uitgevoerd. Voor de inrichtingswerken betaalt de Vlaamse overheid 369.188 euro via de ruilverkaveling en 287.792 euro via het Agentschap voor Wegen en Verkeer. Via het Interreg IVb-project SEEDS betaalt de Europese Unie 62.500 euro.
Erik Clyncke Eigen Berichtgeving - Foto's: © airmaniacs.be